Улаанбаатараа “самарсан” Н.Нацагдорж шинэ Хархорумыг төвхнүүлнэ гэв үү?
520 
Хот гэдэг бол утга учиргүй шамбааралдсан барилга, байгууламжуудын “зуд” биш. Тийн сэтгэгчид олон. Гэхдээ зүй нь бол амар тайван, аюулгүй, дүүрэн тэнүүн аж төрөх боломжийг бүрдүүлсэн аж үйлдвэрт суурилсан цогцолборыг л “жинхэнэ” хот хэмээдэг буй за. Эмх цэгцтэй. Зохион байгуулалттай.Төлөвлөлттэй. Улаанбаатар шиг лав биш. Угтаа бол Дархан, Эрдэнэт чигтэй.
Хот төлөвлөлтийн сонгодог жишээг гадаадын орнуудаас тодхон харж болно. Барууныхнаас. Америкаас. Хорооллуудыг нь хар. Хотхонуудыг нь л хар. Шугамдаад, хэмжээд өрчихсөн аятай л шув шулуухан гудамжууд. Орц, гарц өргөн. Тэгш. Жигд. Овооролдоонгүй. Багшралдаангүй. Хотын төв нь ч эмх цэгцтэй. Гайхмаар сайхан. Дуу алдмаар.
Гэтэл улсын маань нийслэл тиймийн хажууд “булай”. Булан эргэх бололцоогүй шахам л барилга, байшин шигчихсэн. Төвөөс зугтах хүч давамгайлж буй өнөө цагт харин ч нэг төв рүү нь л зүтгэх эсрэг хууль үйлчилж байна. Том том барилгуудыг өндөрлөөд л. Тиймийн атал төлөвлөлт огт байхгүй. Харсан газраа л шан татчихна. Хашаалчихна. Хачин. Харамсам.
Нийслэлийн удирдлагууд, холбогдох албаныхан л чухамдаа үүнд анхаармаар байгаа юм. Анхаарах ч учиртай. Үүрэг нь тийм. Ажил нь тэр. Дур зоргоор газрын зөвшөөрөл олгодог байдлыг халж, ирээдүйгээ бодмоор. Эрсдлээ тооцмоор. Гэтэл гавихгүй нь. Үеийн үедээ зүтгэл гаргахгүй нь.
Хотын ерөнхий архитектор, Ерөнхий төлөвлөлтийн хэлтсийн даргаар өнө удаан ажилласан Н.Нацагдорж гэх нөхөр бий. Өнөөгийн Улаанбаатар дэд бүтцийн хувьд хот гэх жаягаа алдахад нөлөөлсөн хамгийн том гэмтний нэг нь энэ хүн мөнөөсөө мөн. Хилс болохгүй. Уг нь бол ёстой л төсөөлөөд, төлөвлөөд, зураад, зураглаад явж байх ёстой хүн. Нийслэлийн төрхийг мэтгэн, урлах үүрэгтэй нэгэн. Даанч тодорсонгүй. Сэтгэн, идэвхийлсэнгүй. Хэр зэрэг ажилласныг нь өнөөдөр бид нүдээрээ харж буй. Мэдэрч буй.
Нацагдорж бол “намбагүй” нэгэн. Энэ нь ч нэлээд жишээгээр нотлогдсон. Журам зөрчиж, хотын төвд нийтийн эзэмшлийн газарт барилга барих зөвшөөрөл олгодог л гэнэ. НИТХ-ынханд ажлаа тайлагнадаггүй, дуудахад нь очдоггүй, пээдийдэг л гэнэ. Ер нь л гэм ихтэй. Балагтай. Хувийн эрх ашиг хөөсөн гэх хэргийн сэжимтэй. Тийм ч учир олны эгдүүцлийг төрүүлсэн. Нөхөд нь хөөсөн. Хөөгдсөн.
Тэгвэл энэ “адтан” одоо Хархорум хотын Ерөнхий архитектороор томилогдож байгаа сурагтай. Шинэ Хархорумыг байгуулах төсөл саяхан эхэлсэн. Эрх баригчид сайхан хот сүндэрлүүлэхээ амласан. Дараагийн нийслэлийг цогцлооно гэсэн. Ард түмэн итгэж байгаа. Хүлээж байгаа. Гэвч эхлэл дүр зургаас нь харахад энэ нь чухамдаа боломжгүй бололтой.
Улаанбаатарыг хот шиг хот болгож чадаагүй Нацагдорж гэх нөхөр дараагийн нийслэлийн дүр, төлөвийг тодорхойлно гэх. Чононд мах хадгалуулчихаад итгэл талбихтай л ялгаагүй хэрэг болох биз. Дахин нэг Улаанбаатар л бий болохоос цаашгүй мэт. Итгэл төрөхгүй нь. Төсөөлөл бүрэлдэхгүй нь.
Үүний оронд хийхийн хүсэл нь оволзсон шинэ үеийн, шижигнэсэн залууст л итгэл хүлээлгэмээр байгаа юм. Нацагтангаас лав хамаагүй дээр. Наанадаж санаа нь хүртэл цэвэрхэн байх вий...
Өнөөгийн залуус өөр болсон. Өөрөөр сэтгэж, өөрийг хийхээр мэрийдэг болсон. Шинэ нийслэлээ шинэ үеийнхэн өөрсдөө босговол хичнээн сайхан. Агуулгаараа ончтой. Ач холбогдолтой.
Тэгэхээр хөгшин бурхи тэнд илүүдэл. Хэрэггүй. Хөглөхөөс цаашийг үйлдэх нь юу л бол. Нацаг ноёнтон. Нацаг ерөнхийтөн...
Д.Сүрэн
Sanuulga.mn
ЭНЭ МЭДЭЭНД ӨГӨХ ТАНЫ ҮНЭЛГЭЭ?
Like
0
Хаха
0
0
Буруу
0
Гайхмаар
0
Харамсалтай
0
Хөөрхөн
